De Presidentes | naar Werner Schwab | regie Hugo Van den Berghe

'Genadeloos maar dom theater in Minard' - Het Volk

NTG opent het seizoen op 21 september 1995 met De Presidentes van Werner Schwab. Niet minder dan een Schwabstorm leek op dat moment door de theaterwereld te trekken. De steile opgang die de auteur kende is tekenend. Toen hij in 1988 nog zijn eerste stuk, De Presidentes, naar het Weense Burgtheater stuurde, werd het door hen als onuitvoerbaar weggelegd. Tegen 1992 brachten 35 Europese theaters premières van Schwabs stukken. In 1993 waren dat er 45. In 1994, vlak na zijn vroege dood tijdens oudejaarsnacht, waren het er in januari alleen al 50.

De stukken van Schwab zijn bevolkt met hypocriete, fascistische en hulpeloze figuren, die niettemin een heel gewrochte en precies geformuleerde taal spreken. Een taal die vooral heel 'fysiek' is. De Presidentes wordt gerekend onder Schwabs zogenaamde 'faecaliëndrama's', aan elkaar verbonden door een talige grondstroom van menselijke stoelgang. Al pratende tekenen drie vrouwen (C. Boni, M. Cnudde en B. Heirman) een zelfportret met bloed, kots en kak. Ze vatten de gemiste kansen samen die ze tijdens hun leven verzamelden en gaan maar door over potsierlijke en laag-bij-de-grondse dromen over comfort en huiselijk geluk bij een rijke vent. Tot de jongste simpele ziel van de drie de fantasie doorbreekt en afbreekt, waarop de anderen haar vermoorden. Maar dit slot is niet het einde. Een Tirolerbandje komt op en het hele stuk begint opnieuw. Nu door drie andere actrices, die het luidruchtiger en overdrevener spelen. De oorspronkelijke personages zitten in het publiek en becommentariëren hun eigen woorden en hun eigen gedrag.

Als taalaanwijzing schreef Schwab: ''De taal trekt de personen achter zich aan: als lege conservenblikken, die men aan de staart van een hond heeft gebonden.' In de versie van regisseur Hugo Van den Berghe moest die taal dan ook voor zich spreken. Letterlijk op de scène: drie vrouwen met hun woorden, in een statisch, religieus kitscherig decor. Het opzet bleek niet te volstaan om bij het (pers)publiek in de Minardschouwburg de beoogde gelijktijdige huiver en lach teweeg te brengen :

"Een hilarische De Presidentes, die duidelijker was dan vaag, dommer was dan vroed en leuker was dan wrang" - De Morgen

"Schwabs Presidentes in NTG zijn te braaf" - De Standaard