Het gezin van Paemel | naar Cyriel Buysse | regie Dirk Tanghe

Ter gelegenheid van het jubileumseizoen 25 jaar NTG, werd er gekozen voor een programma dat uitsluitend uit Vlaams repertoire bestond. Zo stond naast o.a. Jozef in Egypte van Vondel ook Het gezin van Paemel van naturalist Cyriel Buysse in een regie van Dirk Tanghe op onze affiche.

Het gezin van Paemel wordt beschouwd als het meesterwerk van de vroeg 20ste-eeuwse Vlaamse dramaturgie. Tegelijk een familiaal, sociaal en politiek drama tegen de achtergrond van sociale wantoestanden en de botsing tussen een conservatief-katholieke samenleving en politiek enerzijds, en het liberalisme en het jonge socialisme anderzijds. Een portret ook van een autoritaire boer (Jef Demedts), koppig vasthoudend aan een starre levenshouding, een hem ingeprente gezagsgetrouwheid en een domme noodlotsaanvaarding. Iemand die niet meer kan ontspannen, zijn miserie niet weet te relativeren en ze ook niet op een zinnige en effectieve manier kan bevechten omdat hij doof en blind blijft voor veranderende sociale en werkomstandigheden en een zich wijzigend gedachtengoed. Een man die een slavenleven leidt, daar vrouw (Lieve Moorthamer) en kinderen in meesleurt en zo met hen in aanvaring komt. Een man die zijn ongelijk uiteindelijk wel inziet maar dat niet wil toegeven.

Over zijn bewerking van het stuk zei Tanghe: 'De combinatie van anders interpreteren en een nieuwe vorm, heeft een toch enigszins nieuwe Van Paemel tot stand gebracht. Niettemin is dit stuk integer aangepakt. (…) Er staat geen woord teveel. Ik heb ook niets willen vervangen door een beeld. Het is een prachtig geschreven stuk.'

Bijzonder memorabel was het decor van Steven Demedts, dat bestond uit een groot korenveld in het Tolhuis (op dat moment een tijdelijke locatie n.a.v. verbouwingen in de schouwburg). 'Ik wilde bijvoorbeeld ook mogelijk maken dat iemand zich heel eenzaam kon voelen. Iemand die temidden van een korenveld bidt, dat krijgt iets heel episch, iets vertellends' (Dirk Tanghe). Ruim driekwart miljoen korenhalmen in prikschuim, dus. Geen makkelijke opdracht in september of oktober, wanneer alle koren al geoogst is, en kunststof was geen optie. Met het uiteindelijk verzamelde koren waren vervolgens drie medewerkers drie weken full time in de weer om al die halmen in prikschuim vast te zetten. Leuk om te weten: een vijfde van het gebruikte koren kwam van het decor voor de nieuwste film van Peter Greenaway, die daarvoor in Amsterdam een tarweveld had laten monteren.

Een fragment uit één van de vele lovende recensies :
'De naturalistische ziel van Buysse én de dramatische kracht van het boerenepos zijn bewaard gebleven in Dirk Tanghes versie. Sterker, de authenticiteit werd met een frisse, hedendaagse kunstsmaak gearomatiseerd. (…) Computerprecies bedacht documenttheater: boeiend en spannend naar inhoud, groots en sterk door de soberheid, met een episch karakter dat neigt naar de filmische. (…) Koren zonder kaf.' (Het Volk)