Onder de torens | tekst Hugo Claus | regie Sam Bogaerts

'Onder de torens' - of de opstand van de klerken

Na een half decennium wegens verbouwingen te zijn gesloten, ging op 15 oktober 1993 de Gentse stadsschouwburg terug open voor het publiek. Op het programma een gelegenheidsstuk van Hugo Claus, Onder de Torens.Theater over theater met anekdotische knipogen en verwijzingen, satire en pastiche.Over een commissie van 'experten' die moeten beslissen over een stuk dat waardig wordt bevonden om een gerestaureerde schouwburg te heropenen. Het voltallige ensemble van NTG trad aan en Sam Bogaerts regisseerde.

De pers was niet unaniem positief. De opvoering werd als langdradig, ongelijk, niet altijd even leuk en veel te breedvoerig beschouwd door sommigen, terwijl anderen, vooral in Nederland, de voorstelling als bijna geniaal bestempelden.

Maar Onder de Torens zal vooral herinnerd worden door de in vitriool gedrenkte reactie van Claus aan regisseur Bogaerts, onder de vorm van een open brief in het tijdschrift Humo. Claus verwijt de regisseur het niet respecteren van de oorspronkelijke tekst, het verdraaien van situaties, de onkunde van sommige acteurs, de 'foute en nietszeggende' interpretatie. De hele geschiedenis noemt Claus een 'naar sprookje' waar hij van moet kotsen.

Op het einde van zijn brief komt de aap uit de mouw. De auteur heeft niet alleen de pest aan recensenten (die waterig urinezuur pissen tegen het Parthenon waarmee Claus zich vergelijkt), maar meer nog aan regisseurs. 'Jarenlang heb ik, beste Sam, de onkunde van regisseurs moeten ondergaan, hun egocentrisme, hun praatjes en hun plaatjes. Jarenlang werd mijn toneelwerk waargenomen door hun vervlakkend, verloederend prisma. Dit keer weer.' En de reus Claus is het zat. Hoogverraad, zo noemt hij het.

Onder de Torens was het voorlaatste Claus-stuk dat bij leven en welzijn van de auteur bij NTGent zou worden opgevoerd - in 1994 regisseerde Hugo Van Den Berghe nog Suiker. Op 19 maart 2008 overleed Hugo Claus.